Τ ο Α β γ ό

 Τ ο     Α β γ ό
Δεν υπάρχει άνθρωπος που να μη γνωρίζει το αβγό  κι’ αν έλκει την καταγωγή από χωριό, εκτός από τα αβγά της κότας ίσως να θυμάται από μικρός κι’ άλλα αβγά, από πουλιά που φκιάνουν τις φωλιές τους στα κλαδιά ή στις κουφάλες των δέντρων. Όταν βρίσκαμε τις φωλιές από τα πουλιά αυτά τα «ελευθέρας βοσκής» θα τα λέγαμε, δεν αγγίζαμε καθόλου τα αβγά, γιατί λίγο να τα μετακινούσε κάποιος, το πουλί καταλάβαινε και  τα παρατούσε.

Απ’ αυτά τα αβγά, άλλα ήταν πρασινωπά με καφέ βούλες, άλλα άσπρα με πράσινες , και όσο μικρότερο  ήταν το πουλί, τόσο περισσότερα αβγά γεννούσε. Ιδίως οι πολύ μικρές «Σίντσες» όπως τις λέμε στο χωριό, κάνουν  τη φωλιά τους μέσα σε κουφάλες και γεννούν καμιά δεκαριά. Βέβαια ακόμα και οι φωλιές ανάλογα με το πουλί ήταν διαφορετικές, κι’ από μακριά που τις βλέπαμε ξέραμε ποιο πουλί έφκιασε την κάθε μια, γιατί  αλλιώς ήταν κτισμένη  του κότσυφα, στολισμένη με βρύα γύρω γύρω για παραλλαγή να μη φαίνεται, διαφορετική τού  αηδονιού και  εκείνη τής Κίσσας άτεχνη αν και πιο επιμελημένη, αλλά κτισμένη  πολύ ψηλά, απλησίαστη. Η  φωλιά όμως που ήταν χωρίς καμιά τέχνη, κυριολεκτικά για πέταμα, ήταν η φωλιά των τρυγονιών, που αράδιαζαν μερικά λεπτά ξυλάκια σε μια διχάλα κι’ εκεί γεννούσαν  τα αβγά τους, δύο το πολύ τρία.

 Οι άνθρωποι, όλοι γνωρίζουμε τα αβγά και οι περισσότεροι τρώμε μόνο της κότας,  ενώ στον κόσμο ολόκληρο υπάρχει ίσος αριθμός από κότες και πάπιες ή χήνες. Υπάρχει όμως ένα μυστικό πάνω στο οποίο στηρίζεται η επιστήμη του μάρκετινγκ, και μάλιστα της διαφήμισης. Η κότα πρίν και μετά τη  γέννα του αβγού της το κακαρίζει, το διαφημίζει, ενώ οι πάπιες και οι χήνες το γεννούν όπου νάναι και στα μουλωχτά. Το αβγό ανέκαθεν αποτέλεσε είδος για ανταλλαγή στον μπακάλη, αβγό για  καραμέλες, για ζάχαρη και για πολλά άλλα, μια και το χρήμα συνήθως σπάνιζε κι’ εμείς οι πιτσιρικάδες γνωρίζοντας ότι ήταν δύσκολο να μετρηθούν τα αβγά στο κοτέτσι, βουτούσαμε κρυφά από κανένα και το ανταλλάζαμε στον μπακάλη ο οποίος για να μην κατηγορηθεί ότι «απεδέξατο» προϊόν εγκλήματος, ρωτούσε κάπου κάπου, «ξιέρ’ η Μάνα σ’ για τ’ αβγό;»  Έρμα χρόνια δύσκολα, τι να θυμάσαι, όλα ήταν δύσκολα, περνούσε ο κόσμος με το τίποτα και το αβγό το υπολόγιζαν γι’ αυτό  πρόσεχαν πάντα στη φωλιά να βρίσκονται «προσφόλια» τουτέστιν αβγά κλούβια  να τα βλέπουν οι κότες και να γεννούν το φρέσκο αβγό τους δίπλα σ’ αυτό το προσφόλι, οδηγούμενες από το ένστικτό τους, να γίνουν τα αβγά πολλά για να τα κλωσήσουν και να διαιωνιστεί το είδος τους και οι. . . .κουτσουλιές που γέμιζαν τις αυλές και τις εξωτερικές σκάλες. Έπρεπε η νοικοκυρά να φροντίζει το κοτέτσι  γιατί είπαμε εκτός από τα κοτόπουλα,  και τα αβγά ήταν υπολογίσιμα στο καθημερινό διαιτολόγιο. Στην κατσαρόλα έμπαιναν πρώτα τα πετεινάρια, τα έτρωγαν όλα και άφηναν δυο τρία μόνο για την αναπαραγωγή, κι’ όταν κι’ αυτά από πλευράς σεξουαλικής ικανότητας έβγαιναν στη. .  .σύνταξη, ακολουθούσαν την προδιαγεγραμμένη  μοίρα τους, αλλά άφηναν και τα πόδια τους ( τα κλειτσνάρια)  για να χρησιμοποιηθούν στο κρέμασμα των μιταριών στον αργαλειό. (Με αυτό θα ασχοληθούμε μια άλλη φορά, αξίζει να το αναπτύξουμε, θα σας αρέσει. . .). Είπαμε για τα προσφόλια που έπρεπε να υπάρχουν στις φωλιές για να βλέπουν οι κότες πού πρέπει να γεννήσουν το δικό τους αβγό αλλά επειδή αυτά τα προσφόλια  έσπαζαν πολλές φορές με αποτέλεσμα να λερώνεται και να βρωμάει απαίσια η φωλιά, έψαχναν να βρουν  «φιλτζιάνια» από τα τηλεγραφόξυλα  που ήταν κάτασπρα και οι κότες ξεγελιόταν και δεν είχαν κανένα πρόβλημα, αλλά επί πλέον ήταν και πολύ γερά, δεν πάθαιναν τίποτα. Τώρα πού τα εύρισκαν τα φλιτζιανούδια, αυτοί ήξεραν αλλά ο τότε ΟΤΕ  θα πρέπει να είχε πρόβλημα. Όταν  έρχονταν ο καιρός η νοικοκυρά καταλάβαινε ποια κότα είναι έτοιμη να κλωσήσει  και μάζευε  τα φρέσκα αβγά, μέχρι είκοσι περίπου, τα τοποθετούσε σε ξεχωριστή φωλιά και έβαζε την κλώσα πάνω τους  για να τα κλωσήσει και να βγούνε τα πουλιά. Τις κότες που παρουσίαζαν σημάδια για να κλωσήσουν εκτός εποχής, τις έπιαναν και τις βουτούσαν μέσα σε κρύο νερό για να περάσει η . . . κάψα τους  και δεν μπορείτε να φαντασθείτε πόσο αξιολύπητη είναι μια βρεγμένη  (λουστρισμένη) κότα, κι’ όποιος δεν είδε δεν καταλαβαίνει. Είπαμε παραπάνω ότι το αβγό  ως μέρος της διατροφής μας είχε μεγάλη σημασία, γι’ αυτό έπρεπε  το πρωί πριν ανοίξει το κοτέτσι η νοικοκυρά να κάνει τον έλεγχο για να διαπιστώσει ποιες κότες είχαν σίγουρο αβγό και να τις κρατήσει μέσα κι’ αυτό γιατί οι  κότες όλες γυρνούσαν ελεύθερες και υπήρχε η πιθανότητα να πάν να γεννήσουν σε ξένη φωλιά, οπότε το αβγό το έτρωγαν άλλοι, εκτός κι’ αν γινόταν θέμα στη γειτονιά, οπότε μαζεύονταν οι νοικοκυρές σε ένα πρόχειρο συμβούλιο για να αποφανθούν σε ποια απ’ αυτές  ανήκουν τα αβγά της ξενογεννούσας κότας, και πάντα η απόφαση έβγαινε με . .  .αμφιβολίες και μισόλογα. Όταν  η αμφιβολία ήταν μόνο για ένα-δυο  αβγά δε γινόταν λόγος, τα μάζευε όποια προλάβαινε, αλλά βέβαια το έκανε διακριτικά και φρόντιζε να μην τη βλέπει κανείς, αλλά σε τέτοιες περιπτώσεις μόλις έβγαινε καμία κι’ έψαχνε δήθεν αδιάφορα ανάμεσα στα βούζια και στα τσουκνίδια, όλο και κάποια άλλη θα παρακολουθούσε μέσα από το παραθύρι, και  είδα πολλές φορές τις θειες που κοίταζαν εξεταστικά εκεί που ήταν πιθανό να ξενογεννήσει μια κότα, κοίταζαν  τάχα μου αδιάφορες, κι’ αν εντόπιζαν κάτι, ή πήγαιναν αργότερα, ή έστελναν κάποιον μικρό και τα μάζευε. Αλλά μερικές νοικοκυρές στη  γειτονιά είχαν και τις φωλιές τελείως στα φανερά,  ξέφραγες και βολικές μπορεί από αδιαφορία, αλλά  μπορεί και από πονηράδα, σού λέει όλο και κάποια ξένη κότα θα γεννήσει στη φωλιά. . . . και τρέχα γύρευε και πήγαινε να αποδείξεις τίνος είναι το αβγό, αν δεν έβλεπες την κότα σου να γεννάει στην ξένη φωλιά. Γιατί από το κακάρισμα δεν μπορείς να εντοπίσεις τη δική σου , αφού όλες κακαρίζουν το ίδιο, και πολύ περίεργο, οι περισσότερες κότες γεννούν εκεί γύρω στις 10-11 το πρωί και γινόταν χαμός στη γειτονιά όπου το κάθε σπίτι είχε από καμιά εικοσαριά  και παραπάνω, και όλες. .  ελευθέρας βοσκής. Η κάθε νοικοκυρά βέβαια αβγολογώντας τις δικές της κότες το πρωί,  γνώριζε πόσες θα γεννούσαν, αλλά για  το «αβγολόγημα» αυτή την πρωινή «δακτυλοσκόπηση» της κότας θα ασχοληθούμε αργότερα και έχουμε να πούμε πολλά γιατί τη διαδικασία τη βλέπαμε κάθε μέρα. Οι θειες δηλαδή, έκαναν κάτι το πολύ απλό, έκαναν αυτό που κάνουν οι ουρολόγοι σήμερα στους άρρενες τους υπερβάντες κάποια ηλικία, για να διαπιστώσουν το μέγεθος του. . . προστάτη. Πάντως έχω δει τις κότες που τους έρχεται το αβγό στον κώλο που λέμε, να τρέχουν κακαρίζοντας να βρουν τη φωλιά, κι’ από κει βγήκε η γνωστή παροιμία για τους βιαστικούς που δεν προλαβαίνουν να κάνουν κάτι ή το αφήνουν για την τελευταία στιγμή και βιάζονται , να τους λέμε ότι τους ήρθε κι’ αυτούς το αβγό, μεταφορικά βέβαια, αν και κυκλοφορεί  ένα καλαμπούρι για το βαθμό της εχεμύθειας  των γυναικών λες και οι άντρες είναι περισσότερο εχέμυθοι, τέλος πάντων κάποιος είπε σε φίλο, για να δοκιμάσει το βαθμό εχεμύθειας της συζύγου, να πει ένα πρωί ότι  τη νύχτα γέννησε ένα αβγό, να το δείξει κι’ όλας στη σύζυγο αλλά να την παρακαλέσει να μην το πει πουθενά και τέλος πάντων για να μην μακρηγορούμε και γινόμαστε και βαρετοί επειδή το καλαμπούρι αυτό δε δείχνει και μεγάλη εξυπνάδα, είναι λίγο κρύο, όταν το νέο έφτασε στον πρόεδρο του χωριού τα αβγά που γέννησε ο σύζυγος είχαν γίνει λέει σαράντα. . . ! !, και μπορεί το αστείο να μη σας άρεσε αλλά πού να τα βρίσκουμε κάθε τόσο τα έξυπνα και τα ωραία, σκοπός μας είναι να σας κάνουμε να χαμογελάτε έστω κάπου κάπου γιατί το είπαμε κι’ αλλού και το επαναλαμβάνουμε, από τους βλοσυρούς και τους μουτρωμένους η κοινωνία δεν περιμένει να πάει μπροστά  και για να τελειώνουμε κάποτε, πρέπει να πούμε και για το αβγό του Κολόμβου καθώς και για το αιωνίως απλό αλλά φιλοσοφικό ερώτημα και πρόβλημα, για το αν  δηλαδή η κότα γέννησε το αβγό ή το αβγό την κότα κι’ όποιος θέλει να το σκεφτεί κι’ ας απαντήσει.  Αλλά, νά, θυμήθηκα και κάτι που άκουσα από κάποιον ξεναγό στην Πράγα της Τσεχίας επάνω στη γέφυρα του Καρόλου, και είπε ο ξεναγός ότι για να κτισθεί η γέφυρα ζήτησε ο βασιλιάς τους ο Κάρολος το κάθε χωριό να φέρει στην Πράγα ένα ορισμένο αριθμό αβγών για να ανακατωθούν με τον ασβέστη και τα άλλα υλικά και να γίνει σωστό το κονίαμα.Τα αβγά όμως από ένα πολύ μακρινό ορεινό χωριό τα έφεραν λέει με το κάρο. . .  βρασμένα, γιατί φοβήθηκαν  μη σπάσουν στο δρόμο .  . .

Να πούμε όμως και κάτι άλλο κι’ ας μη φανεί παραπανίσιο, να θυμηθούμε ότι  το αβγό το χρησιμοποιήσαμε και  παλιά,  όταν κάναμε τις γυμναστικές επιδείξεις στο Δημοτικό Σχολείο, ( θυμάται κανένας;) και το αγώνισμα ήταν ποιος θα φτάσει πρώτος στο τέρμα, με ένα κουτάλι στο στόμα μέσα στο οποίο είχε ένα αβγό, αυτό βρασμένο βέβαια. Τώρα γυμναστικές επιδείξεις δε γίνονται αλλά αυτό είναι μια άλλη ιστορία που πονάει και  κανείς δε λέει τίποτα. Αν όμως κάπου μερικοί Δάσκαλοι εξακολουθούν ακόμα  να ετοιμάζουν τέτοιες εκδηλώσεις, ας βγει κάποιος να το πει, έστω και ανώνυμα.  Αυτά είχαμε να πούμε, και πάλι χαιρετίσματα σε όλους γνωστούς και αγνώστους. Και οι μεν γνωστοί όσοι απόμειναν, τουλάχιστον αυτοί οι μερικοί που με θυμούνται, έχουν τους λόγους τους να χαμογελάσουν για την πάλαι ποτέ  γνωριμία μας ,αλλά οι άλλοι  τι να πω, . . . . αν χαμογελούν θα πρέπει να είναι  πολύ βολικοί, αλλά υπομονή, θα γράψουμε κι’ άλλα πολλά, κι’ αν κανένα γραπτό  παρουσιάζει μια «κοιλιά» που λέμε, πάτε παρακάτω ή διαβάστε κάτι άλλο, ή και όπερ και το καλύτερο, μην κάνετε τίποτα, τεντωθείτε και αλλάξτε πλευρό για να μη. . . πιαστείτε από την ακινησία. Κι’ αν δε σας άρεσαν όσα διαβάσατε παραπάνω, τι να πούμε,   η μηχανή καμιά φορά, δεν αποδίδει σύμφωνα με την . . . ιπποδύναμή της, τι να κάνουμε. . .;  Εσείς, πάντα πηγαίνετε με  . . .φουλ γκάζια;  Δε σας έτυχε ποτέ να  πάτε με την πρώτη ταχύτητα ακόμα και στο ίσιωμα; Έτσι για να μη λέμε δηλαδή . . . ότι κι’ ότι απ’ τον καναπέ.                                                                  

Οκτώβριος 2008  Ξάνθη, Παλιά Πόλη

Βαγγέλης Μαυροδής     vagelis_mavrodis@yahoo.gr