Δευτέρα 2 Ιανουαρίου 2012

Η Οδοντογλυφίδα.

Μια σταλιά πράμα, αλλά σύνθετη λέξη και με βαρύνουσα αρχαιοπρεπή παρουσία η οδοντογλυφίδα, με κυρίαρχο δεύτερο συνθετικό τη γλυφίδα, το εργαλείο δηλαδή που χρησιμοποιούσαν οι γλύπτες για να λειάνουν να ξύσουν και να χαράξουν το μάρμαρο, ή το κερί όταν έφκιαχναν το πρόπλασμα για τους ορειχάλκινους ανδριάντες. Έτσι λοιπόν, γλύφω το ρήμα, γλύπτης ο καλλιτέχνης και τα εργαλεία του γλυφίδα και γλύφανος, από κει και ο γλαφυρός και  ακόμα ο τοκογλύφος, αυτός που χαράσσει, που σημειώνει τους τόκους κλπ. αλλά αν αρχίσουμε τις  γραμματικές αναλύσεις και τα ξεστρατίσματα ακόμα δεν ξεκινήσαμε, το πράγμα θα πάει μακριά και δε θα μπορούμε να το συμμαζέψουμε, είναι απαραίτητη όμως μια απλή  ιστορική αναδρομή και έχει κάποια σημασία, αφού πρέπει να αποδείξουμε όσο μπορούμε, τη σχέση μεταξύ των λέξεων που παράγονται από την ίδια ρίζα, από το ίδιο ρήμα, χωρίς να διεκδικούμε και το αλάθητο. Βέβαια οι αρχαιοθρεμένοι και αρχαιολάτρες, ίσως θεωρήσουν βλασφημία τη σύγκριση    του αποτελέσματος της γλυφίδας πάνω στο μάρμαρο ή στο κερί, με αυτό πάνω στα δόντια, αλλά η γλώσσα έχει τους δικούς της κανόνες στην εξέλιξή
της και μια τέτοια αναφορά ρίχνει το βάρος προς το καλλιτεχνικό αποτέλεσμα της γλυφίδας και όχι στο . .  .σκάλισμα των δοντιών που δεν είναι και ό,τι καλύτερο. Και βέβαια πρέπει να το αναφέρουμε, αφού οι νεοέλληνες μπορεί να μην ξέρουμε τι ήταν η αρχαία γλυφίδα και πού τη χρησιμοποιούσαν, γνωρίζουμε όμως τη χρήση της σημερινής οδοντογλυφίδας και τα υπέρ και κατά της σύγκρισης, τα αφήνουμε για τους φιλολόγους και τους ειδικούς, που κι’ αυτοί νομίζω ότι κάποτε τη χρησιμοποιούν αυτήν τη οδοντογλυφίδα και θα πρέπει να το κάνουν με. . . υπερηφάνεια, αφού ο κατασκευαστής και . . . νουνός της σύνθετης αυτής λέξης δεν μπορεί να ήταν κάποιος τυχαίος, αλλά ένας από τις τάξεις τους, κάποιος φιλόλογος  με βαθιά γνώση της γλωσσικής αρμονίας, αλλά και  της χρησιμότητας και της σημασίας αυτής της γλυφίδας για. . . εξειδικευμένη χρήση. Έτσι αφού οι ανάγκες δημιουργούν εργαλεία και τα εργαλεία συνήθειες, απέναντι στην αρχαία  μαρμαρογλυφίδα, οι νεοέλληνες  βάλαμε την οδοντογλυφίδα και είπαμε παραπάνω ότι ακόμα και η ταυτόχρονη παρουσία των δυο αυτών λέξεων σε ένα κείμενο, αποτελεί ύβρη για τη γλώσσα μας, αλλά από τη στιγμή που το άσημο αυτό «εργαλείο» μπήκε στο τραπέζι μας  και στα. .  λεξικά, πάει τέλειωσε το μάθαμε και μας χρειάζεται πλέον, αλλά η χρήση του θα πρέπει να γίνεται σύμφωνα με τους κανόνες της καλής συμπεριφοράς, κανόνες που τηρούμε όλοι περιστασιακά και  πάντοτε ως. . . αυτοδίδακτοι. Έτσι λοιπόν μετά την κουραστική ίσως αλλά απαραίτητη εισαγωγή, μπαίνουμε στο θέμα που είναι γνωστό σε όλους όσοι έχουν πρόβλημα με τα ακανόνιστα μεσοδιαστήματα της οδοντοστοιχίας και  ιδίως σε όσους η φύση τους προίκισε με αραιά δόντια και λέμε τους «προίκισε» γιατί το να έχει κάποιος αραιά δόντια είναι θα λέγαμε ευτύχημα αφού σπάνια χαλούν και σπανιότερα ο . . . ιδιοκτήτης αυτών των   δοντιών επισκέπτεται τον οδοντογιατρό. Βέβαια εδώ που τα λέμε, καλά τα δόντια με. . . παραπόρτια, αλλά εκτός της ασχήμιας που παρουσιάζουν όταν η εστία είναι. . . .αφύλαχτη, γεμίζουν και εύκολα ιδίως με το ψητό κρέας και είναι υποχρεωμένος όποιος τα έχει να τα καθαρίζει συνέχεια κι’ άλλος τρόπος δεν υπάρχει, παρά η χρήση της οδοντογλυφίδας με την οποία γίνονται οι απαραίτητες ανασκαφές. Και να ήταν μόνο το σκάλισμα των δοντιών λίγο το κακό, αλλά πολλές φορές αυτό το σκάλισμα συνοδεύεται και από. . . . μουσική υπόκρουση, και θα έχετε ακούσει εκείνο το αποκρουστικό ρούφηγμα με τη γλώσσα, εκείνο το παρατεταμένο και ηχηρό  τσσσσ τσκ που το κάνουν μερικοί και σε βλέπουν κι όλας αν τους βλέπεις, χωρίς να νοιάζονται για το θέαμα που παρουσιάζουν κι’ αυτό το κάνουν γιατί  δεν τους το είπε κάποιος, αλλά τέτοιου είδους επισημάνσεις πρέπει να γίνονται με μεγάλη προσοχή, και με τον κατάλληλο τρόπο, γιατί το να πεις κάτι τέτοιο σε ομοτράπεζο είναι εύκολο, αλλά δεν ξέρεις πως θα το πάρει και μερικοί είναι ικανοί να κόψουν την καλημέρα δια βίου, ή να χαλάσουν ακόμα και το . . . προξενιό. Έτσι η άγνοιά τους για την ενόχληση που προκαλούν στους γύρω τους οδηγεί σε μια τέτοια ενοχλητική συμπεριφορά και δεν τους νοιάζει αν τους βλέπουν άλλοι, αυτοί εκεί, επιμένουν μέχρι να βγάλουν και το τελευταίο υπόλοιπο της σκαλωμένης τροφής και στο τέλος βάζουν και την οδοντογλυφίδα στα μπροστινά δόντια να εξέχει ως ξιφίδιο ή την μετακινούν με μαεστρία από το ένα κάθετο δοκάρι στο άλλο και συνεχίζουν τη συζήτηση σαν να μη συμβαίνει τίποτα και είσαι υποχρεωμένος να συμμετέχεις  και να ικανοποιείς τις απορίες τους θέλεις δε θέλεις, ενώ από μέσα σου βράζεις και λες «τι ήθελα κι’ έμπλεξα και πώς βρέθηκα εδώ;» Δε λέω είναι ένα πρόβλημα αυτό το σκάλωμα της τροφής ανάμεσα στα δόντια, αλλά  και το «ξεσκάλωμα» το καθάρισμα δηλαδή, θα πρέπει να γίνεται με τρόπο χωρίς να ενοχλεί τους άλλους, μπορούμε να πάρουμε την οδοντογλυφίδα και να κατευθυνθούμε στην τουαλέτα, ή τέλος πάντων να φροντίσουμε να βολέψουμε την κατάσταση με κινήσεις χαλαρές χωρίς να γινόμαστε ενοχλητικοί στους  άλλους, οι οποίοι δε θα εκδηλώσουν φανερά την ενόχλησή τους αλλά θα αποφύγουν την παρέα μας στο μέλλον και θα μείνουμε μόνοι με τους ομοίους μας και με όσους μας συναναστρέφονται είτε από υποχρέωση είτε από συμφέρον. Η οδοντογλυφίδα με ποικίλες μορφές χρησιμοποιήθηκε από τότε που ο άνθρωπος έβγαλε. . . δόντια και την έβρισκε στη φύση με μορφή σκληρού χόρτου και το συνηθέστερο ήταν να χρησιμοποιεί τα «τσακνούδια» από τη σκούπα του σπιτιού, το είπαμε και άλλοτε αυτό, μετά βγήκαν και κυκλοφόρησαν στο εμπόριο οι γνωστές σε όλους οδοντογλυφίδες με τη σημερινή μορφή και μάλιστα στα εστιατόρια υπάρχουν τυλιγμένες σε πλαστικό κάλυμμα μία μία ή σε ειδικές θήκες  που πατώντας σε κάποιο σημείο της συσκευής βγαίνει αυτομάτως και μία από μέσα, αλλά οι πιο πολλοί μόλις καταλάβουν πως λειτουργεί ο μηχανισμός, πατούν συνέχεια και τον αδειάζουν γεμίζοντας το τραπέζι, άσε που τις παίρνουν τα παιδιά της παρέας και παίζουν τρυπώντας τα πλαστικά τραπεζομάντιλα και καλά τα κάνουν γιατί μόνο εδώ σε μας συμβαίνει να τρώμε σε τραπέζια στρωμένα με πλαστικό. Και υπάρχουν δύο ειδών οδοντογλυφίδες, οι μαλακές που σπάζουν εύκολα και οι άλλες που έχουν μύτη και από τις δύο μεριές και είναι επικίνδυνες, γιατί είναι πολύ σκληρές  και η απροσεξία στη χρήση τους είναι πιθανό να προκαλέσει ατύχημα, αλλά και σκαλίζοντας μ’ αυτές τις πολύ σκληρές τα δόντια κινδυνεύεις να. . . . ξεθεμελιώσεις τις εσωτερικές γέφυρες, για την αναστήλωσή των οποίων ο οδοντίατρος απαιτεί μια μικρή περιουσία. .. . Οι οδοντογλυφίδες εκτός από τη χρήση τους στο καθάρισμα των δοντιών, χρησιμοποιούνται και αλλού και είδα να καρφώνουν οι γυναίκες τα κομμάτια από τη φλούδα του πορτοκαλιού ή του καρπουζιού για να μείνουν τυλιγμένα σε ρολό όταν φκιάχνουν γλυκό κι’ όταν βράσει τις βγάζουν και είναι μεγάλη ευκολία αυτή γιατί παλιότερα χρησιμοποιούσαν κλωστή που πολλές φορές ξεχνιόταν και την κατάπινες ανάμεσα στα . . .χρόνια πολλά και του χρόνου. . .γιατί ντρεπόσουν να προσβάλεις τη νοικοκυρά  και άντε και το γράψαμε κι’ αυτό, κάτι λείπει όμως ακόμα αλλά πού θα πάει θα φανεί, ά να, το θυμήθηκα, κάποτε στην τηλεόραση πάλι( πού αλλού;) ο λεγόμενος και «εισαγγελάτος», κατά κόσμον Ευαγγελάτος, για να αποδείξει ότι στο εστιατόριο τον κεφτέ που δεν φαγώθηκε και έμεινε στο πιάτο τον ξανασερβίρουν, έβαλε μέσα μια οδοντογλυφίδα και την βρήκε ο επόμενος πελάτης, βαλμένος στο κόλπο βέβαια ο πελάτης, συνεννοημένος από πριν, γιατί σκέψου να δαγκώσεις τον κεφτέ και να καρφωθεί η οδοντογλυφίδα στο στόμα και νάναι και απ’ αυτές τις μυτερές, τέτοια ωραία πράγματα, πάντως στο χωριό μου στην ουρά της παστής σαρδέλας που επιστρέψαμε αφάγωτη , δε βάλαμε οδοντογλυφίδα αλλά δέσαμε μια κόκκινη κλωστή έτσι να μη φαίνεται και ο καφετζής την ξανάφερε στο πιάτο του μεζέ μαζί με άλλες κι’ έγινε χαμός, φίλος ο καφετζής και επώνυμος, αλλά άστο το όνομα μια άλλη φορά και ά σιγά σιγά τελείωσε κι’ αυτό και να είμαστε καλά να πούμε κι’ άλλα  . . . Αυτά και πάλι χαιρετίσματα, αλλά όχι σκέτα και αόριστα, αυτή τη φορά τα χαιρετίσματα απευθύνονται προς τους  ελάχιστους παροικούντες στη . . . Γροιλανδία και στη Βόρεια Νορβηγία και Καναδά, γιατί λέω δεν μπορεί, κάποιοι θα υπάρχουν και κατασιακεί,  θέλεις από γονιδιακή παρόρμηση, θέλεις από φτώχια, γέμισε ο κόσμος. . . .   
                                                               
Βαγγέλης Μαυροδής              

Δεν υπάρχουν σχόλια: